HATAY İÇİN ÇOK ÖNEMLİ TARİHE IŞIK TUTAN TARİHİ DİLEKÇEYİ BİZE ULAŞTIRAN MÜMTAZ İSTER’E TEŞEKKÜR EDİYORUZ.
Antakya Derneği yönetimi İstanbul’daki Hataylı’ları bir araya getirme gayret ve çabalarının yanında Hatay’ın tarihi konusunda da önemli belgeler elde ederek Hatay Tarihine ışık tutuyor.
Antakya Derneği Başkan Yardımcılarından Mümtaz İster, haber sitemize Hatayla ilgili çok önemli bir tarihi belge gönderdi.
Mümtaz İster’in dedesi Şeyh Ali Talip’in (merhum) de bulunduğu Arap Alevilerini temsil eden 14 şeyh ve kanaat önderleri büyük kurtarıcı Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün Cumhurbaşkanlığı döneminde, Hatay’ın fransız işgalinde bulunduğu tarihlerde 9 Şubat 1938 tarihiyle Atatürk’e bir dilekçeyle başvuruda bulunarak ‘Hatay’daki evlatlarınız” diyerek bağlılıklarını ve desteklerini belirtiyorlar.
14 ŞEYH VE KANAAT ÖNDERLERİNİN İMZASINI TAŞIYAN ATATÜRK’E GİNDERİLEN DİLEKÇEDE ŞÖYLE DENİLİYOR:
“Cumhur reisliği umumi katipliği yüksek makamına
ANKARA
Hatay’daki Eti Türkleri namına Ulu Öndere ve Cumhuriyet Hükumeti erkanına minnet ve tazimlerini arza giden diyanet işleri reyisimiz Şeyih Abdülhamid Hayatın duygularına bütün mevcudiyetimizle iştirak ettiğimizi ve kalplerimizin aynı minnet hislerile çarptığını razdereriz.
Hatay’daki eti evlatlarınız:”
Şeyh Abdullah Gali, Şeyh İsmail Kasım, Şeyh Ali Talip, Halil Zervent, Alverdi Mehmet Tahir, Demirci Cemiyeti ikinci reisi Süleyman Haddad, Kayıkçı Cemiyeti Reisi Mikail Hatemi, Memduh Alkaya, Suphi Bedir, Salih Hakkı, Ali Şelhum, İbrahim H. Cabbara, Şeyh Mahmut Davut.
Bu Hataylı 14 Arap Alevi şeyh ve kanaat önderlerinin Hatay’ın kazanılmasındaki katkılarıyla önemli rol oynadıkları çok önem arzettiği ifade ediliyor.
ARAP ALEVİLERİ NÜFUSUN YÜZDE 28’İNİ OLUŞTURUYOR
Kaynaklara göre Hatay’ın kazanılması ve Hatay’a iltihakı döneminde Hatay’ın demografik yapısına 61 bin 600 kişiyle nüfusun yüzde 28’ini oluşturan Arap Alevi’lerinin Hatay’ın kazanılmasındaki girişimleri ve gayretleri önemli yer tutuyor.
VİKİPEDİ ÖZGÜR ANSİKLOPEDİSİNDEKİ HATAY DEVLETİ ve ANAVATANA İLTİHAKI BİLGİLERİ;
Hatay Devleti (Fransızca: État du Hatay, Arapça: دولة خطاي Dawlat Ḫaṭāy), İskenderun Sancağı‘nın 2 Eylül 1938’de[1] bağımsızlığını ilan etmesi ile kurulmuş olan Türk devleti. 29 Haziran 1939 günü devletin yasama organı olan 22 üyesi Türk olan 40 üyeli Hatay Devleti Millet Meclisinin aldığı karar gereği Türkiye‘ye katılmış ve Hatay ili olmuştur.
1937’de Milletler Cemiyeti kararıyla Hatay sorununun çözümü için kurulmuştur. Devletin kuruluşu Hatay Millet Meclisi’nin 2 Eylül 1938 tarihli kararıyla ilan edilmiştir. Devlet Başkanlığına Tayfur Sökmen, Meclis Başkanlığı’na Abdülgani Türkmen, Başbakanlığa ise Abdurrahman Melek seçilmiştir. Devletin resmî dili Türkçe, ikinci dili ise Fransızca olmuştu ancak Arapça eğitim veren okullar Arapça eğitime devam edeceklerdi. Kuruluş taslağında iç işlerinde bağımsız olarak düşünülmüş; dış ilişkiler, mali ilişkiler, gümrüklerin ve toprak bütünlüğünün Fransa ve Türkiye tarafından denetim ve güvence altına alınmasına karar verilmişti.
Bütün karar ve yürütme organları Türk nüfusunun yönetiminde olan devletin statü gereği Fransız Suriye mandasına olan bağımlılığı sorun yaratıyordu. Bu nedenle, aşama aşama gerçekleştirilen değişikliklerle Türkiye’ye bağlanmaya doğru giden Hatay, II. Dünya Savaşı‘nın yaklaşması nedeniyle Fransa’nın da ısrarcı olamamasından ve Türkiye ile savaşmayı göze alamaması sonucunda, Fransa ile Türkiye arasında 23 Haziran 1939 tarihinde Ankara’da, “Türkiye ile Suriye Arasında Toprak Sorunlarının Kesinlikle Çözümüne İlişkin Antlaşma”nın imzalanması[2] ile Fransa, Hatay’ın Türkiye’ye katılmasını kabul etmesiyle, 29 Haziran 1939’da Hatay Devleti Millet Meclisi’nin aldığı karar doğrultusunda Türkiye’ye katıldı. Türkiye ise, 7 Temmuz 1939 günü çıkarılan bir yasa ile “Hatay” ilini kurarak katılma işlemini sonuçlandırdı. 23 Temmuz 1939 tarihinde de Fransız birlikleri Hatay’ı terk ettiler.[2]
